Tiến Lên Miền Nam là một trong những phiên bản của trò chơi bài Tiến Lên, rất quen thuộc với nhiều người trong số các trò chơi đánh bài tại Việt Nam. Khác với Tiến Lên miền Bắc, quy định của Tiến Lên miền Nam dễ dàng và đơn giản hơn rất nhiều, và chính điều này là yếu tố then chốt giúp Tiến Lên miền Nam trở nên phổ biến hơn ở các khu vực khác nhau trên cả nước. Hãy cùng Thủ thuật chơi khám phá cách chơi trò Tiến Lên Miền Nam qua bài viết dưới đây.
Bài được sử dụng trong TLMN
Tiến Lên Miền Nam được chơi với bộ bài Tây tiêu chuẩn 52 lá, trong đó mỗi quân bài bao gồm hai yếu tố là số và chất.
Về Phần Số, thứ tự độ lớn của các lá bài được sắp xếp như sau: 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, J, Q, K, A, 2. Trong đó, lá nhỏ nhất là 3 và lá lớn nhất là 2.
Về phần chất, thứ tự độ lớn được tổ chức như sau: Bích ♠ < Chuồn ♣ < Rô ♦ < Cơ ♥.
Thuật ngữ trong xếp bài
Theo quy tắc của trò chơi tiến lên miền Nam, người tham gia có khả năng đánh các quân bài theo những bộ sau:
- Rác: là hình thức chơi các lá bài lẻ, không kết hợp với bất kỳ lá nào khác. Trong trường hợp bộ rác, người chơi tiếp theo có thể chọn quân bài có chất mạnh hơn hoặc số lớn hơn để chèn lên. Chẳng hạn: 9♠.
- Đôi: người chơi sẽ đánh hai quân bài có cùng số trong một lượt. Người chơi tiếp theo cần chọn một đôi cùng số nhưng có chất mạnh hơn (chất mạnh nhất trong hai lá phải mạnh hơn chất mạnh nhất của đôi cần bị đè) hoặc khác chất nhưng có số lớn hơn. Bộ bài này bao gồm hai lá có cùng số. Ví dụ: J♥ J♣.
- Sám cô: Bộ bài này bao gồm ba lá có cùng số. Để đánh bại một bộ sám cô, bạn cần sở hữu một bộ lớn hơn về số. Ví dụ: 7♥ 7♦ 7♣.
- Sảnh: Bộ bài bao gồm 3 lá liên tiếp về số trở lên, không phân biệt chất, và không có lá 2 (heo). Ví dụ: 3♥ 4♠ 5♥; 6♠ 7♥ 8♦… Tuy nhiên, không có sảnh: K, A, 2 hoặc A, 2, 3 hoặc 2, 3, 4. Nếu sảnh kéo dài từ 3 đến A thì được gọi là sảnh rồng.
Trong quy tắc của trò chơi tiến lên miền Nam, tồn tại một số tập hợp đặc biệt có khả năng “chặt” và tạo lợi thế cho người chơi. Những kết hợp này thường được gọi là “hàng”, bao gồm:
- Đôi Thông: Từ ba đôi trở lên có thứ tự liên tiếp. Chẳng hạn: 4♦ 4♥ 5♦ 5♥ 6♠ 6♥.
- Tứ Quý: Tập hợp 4 lá bài cùng số có khả năng chặt đôi 2. Chẳng hạn 6♥ 6♦ 6♣ 6♠.
Các thuật ngữ khác
- Đút mù: Người tham gia chơi đánh lá 3♠ ở lượt cuối.
- Thối: Khi một người chơi giành chiến thắng trong một ván, bất kỳ người chơi nào còn nắm giữ lá bài 2, tứ quý hoặc Đôi Thông sẽ được gọi là Thối.
- Cóng: Người tham gia từ lúc bắt đầu đến khi kết thúc ván không thể đánh bất kỳ lá bài nào.
- Cháy: Khi một người đã giành chiến thắng (hết bài) mà vẫn còn người chơi chưa thể đánh quân nào, người đó sẽ bị cháy (còn được gọi là thua trắng). Không chỉ phải đền gấp đôi so với việc thua thông thường, số bài cháy cũng sẽ được tính số heo và các bộ đặc biệt để trừ điểm thêm. Cháy không được áp dụng trong các ván mà có người thắng trắng.
- Đền bài: chỉ xảy ra khi một người có bài đủ để đè người chơi trước nhưng không thực hiện đánh, để cho người khác bị cóng, sẽ bị đền bài.
Cách chơi
Số lượng người tham gia Tiến lên Miền Nam có thể tối đa là 4 người và tối thiểu là 2 người. Khi bắt đầu trò chơi, mỗi người chơi sẽ nhận được 13 lá bài.
Bắt đầu chơi
Mỗi ván Tiến lên Miền Nam diễn ra theo lượt của từng người chơi, theo hướng ngược lại với chiều kim đồng hồ. Ở ván đầu tiên, quyền đi trước được xác định một cách ngẫu nhiên. Từ các ván sau, người chiến thắng ở ván trước sẽ có quyền đi trước ở ván tiếp theo.
Người chơi đầu tiên sẽ thực hiện việc đánh bài đầu tiên, và người này có quyền đánh một quân hoặc một kiểu kết hợp nào đó (Rác, đôi, ba hay sảnh). Theo thứ tự ngược chiều kim đồng hồ (chiều tay phải), những người chơi khác có quyền đánh bài chồng lên bài của người bên trái mình. Bài được đánh sau phải cùng kiểu kết hợp và có giá trị lớn hơn bài của người trước mới được phép xem là đánh chồng (tức là cùng loại rác, đôi, sảnh… Trừ trường hợp “chặt” heo).
Trong một lượt chơi, việc chồng bài có thể diễn ra qua nhiều vòng chứ không chỉ giới hạn ở một vòng duy nhất, vì vậy một người có thể chồng bài nhiều lần. Tuy nhiên, nếu người chơi đã bỏ lượt ở vòng trước, thì trong vòng tiếp theo của lượt hiện tại, người đó không có quyền chồng bài nữa. Quyền chồng bài chỉ được phục hồi khi có lượt bài mới được bắt đầu.
Khi không có người chơi nào chặt hay chồng được lá bài vừa được đánh, lượt chơi sẽ kết thúc. Người đánh cuối cùng có quyền tiếp tục đánh ra quân bài tùy chọn để khởi động lượt mới.
Nếu người đánh cuối cùng đã hết bài mà 3 người còn lại không ai chặn được lượt bài này, thì người ngồi bên phải gần nhất có quyền đánh ra bất kỳ lá bài nào (luật này được gọi là “hưởng sái” đối với người ngồi kế bên).
Kết thúc/ Chiến thắng trong ván chơi
Như đã đề cập ở phần mục đích trò chơi, mặc dù mục tiêu của trò chơi là đánh hết bài khỏi tay, tức là ván bài kết thúc khi tất cả người chơi đã đánh hết bài trên tay, nhưng thực tế trò chơi Tiến Lên Miền Nam còn có một số quy định chiến thắng khác đó là Tới Trắng.
Tới trắng Các kiểu chơi và ứng dụng của bài Tây 52 lá phổ biến nhất.
Là một hình thức thắng rất độc đáo: Thắng ngay sau khi được chia bài (không cần phải đánh), khi người chơi sở hữu một bộ quân đặc biệt nào đó, ví dụ như tứ quý heo.
Khi người tham gia sở hữu một trong các bộ quân đặc biệt dưới đây, họ sẽ được tới trắng:
Ở các ván đầu tiên:
- Bộ tứ quý 3.
- Ba đôi thông có ♠3.
- Ở những ván khác:
- Bộ tứ quý heo: ♥2♦2♣2♠2.
- Bộ 5 đôi thông: ♥5♠5♦6♥6♦7♣7♥8♣8♥9♦9.
- Bộ 6 đôi thông: ♦9♥9♦10♣10♥J♣J♥Q♦Q♥K♦K♣A♠A.
- Bộ 6 đôi bất kỳ: ♥3♣3♦5♥5♥6♠6♣8♠8♣9♦9♣Q♠Q hoặc ♥3♦3♣3♠3♥5♦5♣5♠5♥8♣8♦10♠10.
- Sảnh rồng: ♥3♣4♦5♥6♥7♠8♦9♠10♣J♦Q♣K♥A.
- 12/13 lá bài có cùng màu ♣♠ hoặc ♥♦ (còn được biết đến với tên gọi là đồng chất hay đồng hoa).
Nếu có trên hai người có khả năng tới trắng (trong các ván khởi đầu, tình huống này gần như không xảy ra), người ngồi gần nhất với người đi trước (trong ván hiện tại) theo chiều ngược chiều kim đồng hồ (chiều đánh bài) sẽ được ưu tiên. “Người đi trước” là người ra bài đầu tiên trong ván, và thường là người thắng ở ván trước. (Ngoại lệ trong trường hợp ván trước có người bị đền cóng thì người đó sẽ được đi trước).
Quy định về Chặt của TLMN
Con Hai (Heo) là quân bài mạnh nhất trong tất cả các quân bài. “Chặt” là thuật ngữ để diễn tả hành động mà người chơi sử dụng những tổ hợp đặc biệt (“hàng”) để đánh bại “heo” (vốn rất mạnh) hoặc “hàng”. Nguyên tắc “chặt”:
- 3 Đôi thông (3 đôi liên tiếp) có thể chặt: 1 cây 2 hoặc 3 đôi thông nhỏ hơn 3 (đôi thông đè).
- Tứ Quý có thể chặt được: Ba Đôi Thông hoặc 1 con Hai (Heo).
- 4 Đôi thông (4 đôi liên tiếp) có thể chặt: Tứ Quí, Ba Đôi Thông, 1 con Hai (Heo), hoặc đôi Hai (đôi Heo).
Trong một tình huống đặc biệt, khi một người chơi không có theo vòng, họ vẫn có thể sử dụng Bốn Đôi Thông để chặn đôi Hai (Heo). Đây là trường hợp duy nhất mà quy định trò chơi không yêu cầu phải có vòng.
Phạt Thối và Chặt
Phạt thối heo bao nhiêu thì phạt “chặt” heo tương ứng bấy nhiêu.
Nếu sử dụng 1 ván bét làm đơn vị (chúng ta gọi đó là 1 cược) thì:
- Heo đen tương đương với 1/2 cược.
- Heo đỏ tương ứng với 1 cược.
- 3 đôi thông tương đương với 1,5 cược.
- Tứ quý tương đương với 2 cược.
- 4 đôi thông tương ứng với 2,5 cược.
Nếu sử dụng điểm làm đơn vị thì:.
- Heo bích tương đương với 1 điểm.
- Heo Nhép có giá trị 2 điểm.
- Heo Rô có giá trị 3 điểm.
- Heo Cơ có giá trị 4 điểm.
- Hàng bao gồm (3 đôi thông, tứ quý, 4 đôi thông) có giá trị 4 điểm.
Trong trường hợp người bị “chặt” ở lượt cuối mà đánh luôn (tức là đánh heo/hàng cuối cùng và có người “chặt” con heo/hàng này) thì không ai bị phạt hay thưởng gì cả.
Ngoài việc tham gia trò chơi Tiến Lên Miền Nam, bạn cũng có thể dùng bộ bài 52 lá để chơi theo nhiều hình thức khác nhau.